Cyberprzestępczość – co to jest i jak się przed nią chronić?

Internet daje wiele możliwości, ale niesie ze sobą również zagrożenia. Cyberprzestępczość jest stosunkowo nową i niezwykle szybko rozwijającą się formą przestępczości. Zagrożenie przestępstwami w cyberprzestrzeni znacząco wzrosło w ostatnich latach – stosowanie różnorodnych metod i dynamiczny rozwój narzędzi, dzięki którym przestępcy ukrywają swoją tożsamość sprawiają, że zwalczanie cyberprzestępczości jest dużym wyzwaniem. Dlatego bardzo ważne jest, by być świadomym istniejących zagrożeń oraz stosować zabezpieczenia, które zmniejszą ryzyko padnięcia ofiarą ataków w Internecie.

Co to jest cyberprzestępczość?

Na początek warto sobie uzmysłowić, czym jest cyberprzestępczość. Cyberprzestępczość to nielegalne działania, popełniane za pomocą technik komputerowych lub dotyczące systemów lub sieci komputerowych, czyli specyficzne dla cyberprzestrzeni.

Istnieje wiele rodzajów cyberprzestępstw. Kilka z nich przedstawiamy poniżej.

Rodzaje cyberprzestępstw

Phishingto rodzaj oszustwa, którego celem jest wyłudzenie ważnych danych, takich jak na przykład numer karty kredytowej lub dane do logowania (np. do bankowości internetowej) itp. W tym celu cyberprzestępcy podszywają się pod określoną osobę lub instytucję darzoną zaufaniem (np. bank) w wiadomości mailowej, czy poprzez fałszywą stronę internetową. Więcej na temat phishingu możesz przeczytać tutaj.

Malware – to różnego rodzaju złośliwe oprogramowanie, które może zainfekować Twój komputer, smartfon, tablet. Jego celem jest kradzież danych, zniszczenie plików, czy zablokowanie dostępu do urządzenia. Do tego typu oprogramowania możemy zaliczyć wirusy, robaki, trojany, spyware (oprogramowanie szpiegujące), randomware (blokujące dostęp do określonych zasobów lub systemu komputerowego) itd.

Hacking – to włamania, poprzez łamanie zabezpieczeń, umożliwiające zdalny, nielegalny dostęp do czyjegoś komputera.

Cyberstalking – czyli nękanie drugiej osoby przez Internet, poprzez wysyłanie niechcianych wiadomości w mediach społecznościowych, komunikatorach, pocztą elektroniczną.

Innymi przykładami cyberprzestępstw są wszelkie oszustwa popełniane przez Internet, np. przez nieuczciwych sprzedawców na portalach aukcyjnych, czy naruszanie praw autorskich (nielegalne kopiowanie i rozpowszechnianie filmów, muzyki) itp.

Jak chronić się przed cyberatakami?

Oprócz posiadania świadomości jakie cyberprzestępstwa występują, bardzo ważne jest, by stosować się do kilku podstawowych zasad, które pomogą chronić się przed cyberatakami. Poniżej prezentujemy kilka z nich.

  1. Zawsze używaj w Internecie silnych haseł (w bankowości internetowej i innych krytycznych aplikacjach webowych):
  • 12 znaków
  • łatwe do zapamiętania dla Ciebie
  • trudne do złamania dla innych
  • możesz użyć np. pierwszych liter wybranego cytatu
  1. Używaj oprogramowania antywirusowego i firewalla (zapora sieciowa).
  2. Regularnie aktualizuj swój system operacyjny, przeglądarki internetowe, oprogramowanie antywirusowego.
  3. Uważaj na podejrzane maile, wyglądające jak wysłane przez zaufane instytucje (bank, Facebook, operator sieci komórkowej), które zawierają prośbę o pilną zmianę hasła, poprzez kliknięcie w link w wiadomości, a także wiadomości z prośbą o przelew na numer konta podany w treści maila. Zawsze sprawdzaj dokładnie adresata wiadomości i w razie wątpliwości, skontaktuj się ze swoim bankiem lub inną instytucją, zanim wykonasz jakiekolwiek działanie.
  4. Pliki, oprogramowanie, aplikacje – ściągaj tylko z zaufanych źródeł, ponieważ razem z nimi możesz ściągnąć złośliwe oprogramowanie. Uważaj również na załączniki w mailach od fałszywych adresatów.
  5. Korzystanie z publicznej sieci również może być niebezpieczne. Najlepiej jest z nich nie korzystać, ale jeśli wystąpi taka konieczność, zawsze łącząc się z WiFi w miejscu publicznym, stosuj się do poniższych podstawowych zasad bezpieczeństwa, by nie paść ofiarą cyberprzestępcy:
  • upewnij się do kogo należy sieć
  • unikaj logowania do portali, w tym do bankowości
  • korzystaj tylko z serwisów szyfrowanych połączeniem https
  • unikaj pobierania oprogramowania
  • wyłącz automatyczne łączenie z siecią
  • rozważ używanie wirtualnej sieci prywatnej (VPN)

Ofiarami cyberataków są nie tylko duże korporacje, instytucje finansowe czy publiczne, ale bardzo często również małe firmy i zwykli użytkownicy Internetu. Dlatego kluczowa jest świadomość na temat tego zjawiska oraz wiedza, jak się chronić przed cyberprzestępcami, by uniknąć strat finansowych, a często też moralnych.